بررسی وضع سواد به تفکیک مناطق شهری و روستایی
بیش از ۶۱ درصد بی سوادان سال ۱۳۶۵، یعنی حدود ۹ میلیون نفر، در مناطق روستایی سکونت داشته‌اند. ۳۹ درصد باقیمانده در مناطق شهری می‌زیسته‌اند که بالغ بر ۰۰۰/۷۷۸/۵ نفر بوده‌است. که این نابرابری زمانی قابل توجه تر است که بدانیم درصد جمعیت شهرنشین کشور در سال ۱۳۶۵ برابر ۳/۵۴ درصد بوده‌است.
بررسی وضع سواد بر حسب استان در سال ۱۳۶۵
استان تهران با ۲/۷۸ درصد دارای بالاترین نرخ باسوادی و استان سیستان و بلوچستان با ۹/۳۵ درصد از کمترین میزان باسوادی در کشور برخوردار بوده‌است.
همچنین استان‌های آذربایجان غربی وشرقی، هرمزگان و کردستان (احتمالا به دلیل دوزبانه بودن منطقه و مشکلات موجود در تدریس زبان فارسی به نوآموزان با گویش‌های محلی) در آخرین مراتب نرخ باسوادی قرار گرفته‌اند.
ادامه مطلب ...تحلیل کیفی سوادآموزی در ایران در پیش از انقلاب اسلامی
میزان باسوادی جمعیت ۶ سال و بیشتر کشور در سال‌های ۱۳۴۵، ۱۳۳۵ و۱۳۵۵ به ترتیب ۲۸، ۱۵ و ۷/۴۱ درصد بوده‌است. نرخ سواد مناطق روستایی در این سال‌ها نیز به ترتیب ۱۵، ۱۰ و ۲۵ درصد بوده‌است. با فرض صحت این ارقام، باز هم بررسی تطبیقی شاخص‌های یاد شده روند نامطلوب سوادآموزی را نشان می‌دهد. باید اذعان کرد که بهبود و دگرگونی وضع دشوار زندگی توده‌های بی سواد تنها با سوادآموزی محض و بدون نشان دادن فواید و کاربردهای سواد و علوم مختلف در زندکی امکان پذیر نخوالهد بود. ضروری است که بی سوادان بیش از هر چیز به آن دسته از اهداف و نیازهایی بیندیشند که با بهبود وضع زندگی آنان قرین خواهد بود.این امر سبب ایجاد یا تقویت انگیزه آنان برای مشارکت فعال در امور خواهد شد.در جریان همین مشارکت هاست که افراد بی سواد به اهمیت سوادآموزی بیشتر پی خواهند برد و در ضمن کسب شناخت و آگاهی از موانع رشد وپیشرفتشان، فعالانه در آموزش و تربیت شرکت خواهند کرد.
برخی از فعالیت‌های سوادآموزی در پیش از انقلاب موفق بوده‌اند که تدوین کتابهای درسی برای مردان و زنان روستایی و جمعیت‌های شهری از این جمله‌است. دراین کتاب‌ها سعی شده‌است تا مواد آموزشی از یک سو با واقعیت‌ها و نیازهای فردی و اجتماعی هر گروه مرتبط باشد و از سوی دیگر ضمن تقویت فرآیند آگاه سازی، به افزایش کارآیی و پرورش قوهٔ تحلیل و تصمیم گیری سوادآموز کمک نماید. تلاش برای آموزش کودکان لازم التعلیم ازدیگر نکات مثبت برنامه سوادآموزی بود. از سوی دیگر بازگشت به بی سوادی نوسوادان، نیاز به دوره‌های تکمیلی آشکار می‌ساخت
منبع:
نشریه مرکز آمار ایران، ۱۳۸۲.نشریه مرکز آمار ایران، ۱۳۸۲.
دانلود کتابهای نهضت
علاقه مندان جهت دسترسی و دریافت کتب دوره های
سوادآموزی بر روی رابط زیر کلیک و دانلود نمایید .
بررسی فعالیت‌های سوادآموزی از دهه ۳۰ تا سال ۱۳۵۷
بررسی فعالیت‌های سوادآموزی از دهه ۳۰ تا سال ۱۳۵۷
از فعالیت‌های سوادآموزی پیش از سال ۱۳۳۴ به دلیل کمبود اطلاعات نمی‌توان برداشت درستی ارائه داد. آمارهای منتشره از مراجع مختلف در سال‌های ۱۳۳۴ تا ۱۳۵۷ هم عمومأ ضد و نقیض بوده‌است. در عین حال، برای ارزیابی فعالیت‌ها، آمار رسمی وزارت آموزش و پرورش به عنوان آمار معتبر مورد بررسی قرار گرفته‌است.
در طی سال‌های ۱۳۳۴ تا ۱۳۴۴، بالغ بر ۶/۳ میلیون نفر از بزرگسالان تحت پوشش برنامه‌های سوادآموزی اداره آموزش بزرگسالان قرار داشته‌اند. در اولین سال ارائه برنامه‌های سوادآموزی، تنها ۱۲۹۹۵ نفر در کلاس‌ها شرکت کرده‌اند. اما از سال ۱۳۳۵، فعالیت‌ها شدت گرفت و به بالاترین میزان خود یعنی ۴۵۰ هزار نفر در سال ۱۳۴۳ رسید.
ایجاد سپاه دانش در سال ۱۳۴۱ و به کارگیری سربازان نظام وظیفه در آموزش کودکان مناطق روستایی سبب شد تا هر ساله تعداد بیشتری از کودکان لازم التعلیم تحت پوشش آموزش ابتدایی قرار گیرند و نیز تعداد بزرگسالان مشمول برنامه‌های سوادآموزی افزایش یابد. در سال ۴۲-۱۳۴۱ که اولین سال اجرای طرح سپاه دانش است، هشتاد و پنج هزار نفر از کودکان سنین ۶ تا ۱۵ سال و شصت و پنج هزار نفر از بزرگسالان تحت پوشش آموزش قرار گرفته‌اند. این ارقام در سال‌های بعد افزایش یافته و در سال ۵۷-۱۳۵۶ به بالاترین میزان یعنی ۷۰۶۲۷۱ نفر رسیده‌است. نکته قابل توجه آن که تعداد دانش آموزان و سوادآموزان دختر تحت پوشش برنامه‌های سپاه دانش در مدت اجرای طرح بین ۱۵ تا ۳۰ درصد در نوسان بوده‌است و به طور کلی در حال افزایش بوده‌است. همچنین در طی سال‌های ۵۸-۱۳۴۱، معادل ۳٫۱ میلیون نفر از بزرگسالان زیر پوشش برنامه‌های سوادآموزی سپاه دانش قرار گرفته‌اند.
منبع:تبیان
ارزیابی فعالیت‌های سوادآموزی پیش از پیروزی انقلاب اسلامی
ارزیابی فعالیت‌های سوادآموزی پیش از پیروزی انقلاب اسلامی
سوادآموزی بزرگسالان از سال ۱۲۸۶ با تشکیل کلاس‌های اکابر در شیراز آغاز شد. اما برنامه ریزی و تلاش برای مبارزه با بی سوادی در روستاها و در میان کودکان لازم التعلیم عملأ در سال ۱۳۴۱ و با ایجاد سپاه دانش آغاز شد. اجرای وسیع برنامه‌های سوادآموزی نیز با تشکیل سازمان کمیته ملی پیکار با بی سوادی در سال ۱۳۴۳ مقدور گشت.
۱. سال ۱۲۸۶: تشکیل کلاس‌های اکابر در شیراز به همّت مشروطه خواهان
۲. سال ۱۲۸۸ : تصویب آموزش اجباری همگانی برای کودکان هفت سال به بالا
۳. سال ۱۳۱۵ : تصویب نظام نامه اکابر مبنی بر تشکیل کلاس‌های اکابر در مدارس دولتی و موظف نمودن کارکنان بی سواد دولت و موسسات عمومی و پیشه وران برای شرکت در این کلاس‌ها
۴. سال ۱۳۲۲ : آغاز فعالیت کلاس‌های اکابر
۵. سال ۱۳۲۸ : تاسیس اولین کلاس آموزش بزرگسالان در ورامین
۶. سال ۱۳۳۵ : تجدید نظر در برنامه تعلیمات اساسی و ایجاد بنگاه عمران وزارت کشور و تهیه و تنظیم کتابهای «همه با سواد شویم»
۷. سال ۱۳۴۱ : ایجاد سپاه دانش
۸. سال ۱۳۴۶ : اجرای طرح تجربی سوادآموزی تابعی (حرفه‌ای) در اصفهان و دزفول
۹. سال ۱۳۵۵ : ارائه و اجرای طرح جهاد ملی
منبع: سایت آفتاب