اهمیت سواد و سوادآموزی در اندیشه حضرت امام

حضرت امام(س) علم آموزی را عبادت و از حوائج ضروری و اولیه زندگی افراد می شمارند. آن بزرگوار همچنین، مردم را به قیام عمومی برای ریشه کن کردن مشکل بی سوادی، که آن را در کشوری همچون ایران مایه شرم می داند، فرا می خواند.

تعلیم و تربیت، اساس نظام فکری اسلام است. هدف تعلیم و تربیت اسلامی، تربیت انسان مهذب است و همه برنامه ریزی و فعالیت های برنامه ریزان و معلمان باید برای تحقق این هدف سازماندهی شود تا از این طریق بتوانیم صلح و صفا و سعادت را برای همیشه به جامعه اسلامی مان برگردانیم. دانش آموزی از نگاه اسلام، ابزار دانایی است. از همین رو اولین کلمه و نخستین فرمان آخرین کتاب آسمانی، امر به خواندن است.

دانشنامه سوادآموزی و اهمیت آن

 

دانش نامه سوادآموزی و اهمیت آن

همواره کسانی که علاقه وافری به سرنوشت سازمان نهضت سواد آموزی داشته اند یکی از دغدغه های فکری آنان نبود و یا عدم دسترسی به تئوریهای سواد آموزی است . همواره بحثهائی که بین کارشناسان و اندیشمندان سوادآموزی می شد دیدگاه هر یک از آنان از یک موضوع سوادآموزی از زوایای مختلف بود .

معمولا در سوادآموزی کشور ما اصطلاحات و کلید واژه هائی وجود دارد که تازه و نو می باشند  اصطلاحات و واژه هائی که معادل آنها در سوادآموزی کشورهای دیگر بکار گرفته نشده است . و.اژهائی مانند "آموزشیار" که درسطوح دانشگاهی و برای رتبه هائی از اساتید دانشگاه از آن واژه استفاده می شود . واژه های فراوان دیگری مانند کلاسگذاری ، سیستم کلاسگذاری ، جذب سوادآموز ،گروه پیگیرسواد ، آموزش مکاتبه ای ، نگهداشت سوادآموز و فراگیر ، افت کمی و..... واژه های متعدد دیگری که در مکاتبات و محاوره های رایج فرهنگ سواد آموزی  پس از انقلاب اسلامی بوجود آمده است.

بنا بر مطالب پیش گفته افراد از اصطلاحات و وا‍‍ژه های ذکر شده برداشتهای متفاوتی داشتند. همچنین عدم استفاده از تئوریهای موجود در زمینه سوادآموزی باعث ایجاد  رویه های سنتی در سواد آموزی گشته و روند

تفاوتهای سوادآموزی سنتی و تابعی

 معلم درسوادآموزی سنتی

1  -از آموزشیارانی استفاده می شود که اغلبشان اطلاعاتی محدود درباره مسائل و مشکلات بزرگسالان ، حقایق شغلی و حرفه ای آنان و نوع و نحوه فعالیتهای اقتصادی و تولیدی دارند.

2- معلم در نقش کسی ظاهر می شود که می خواهد دانش ومعلومات خود را به شاگردان منتقل کند.  ازاین رو نمی توانند با بزرگسالان بی سواد ارتباطی نزدیک ومؤثر  برقرار سازند.

3  - معلم در نقش راهنمای گروه عمل می نماید وبزرگسالان را در حل مسائل و مشکلاتشان یاری می دهد.

5- از کسانی به عنوان آموزشیار استفاده می شود که خود در فعالیتهای تولیدی،اقتصادی واجتماعی شرکت دارند ..

6- از متخصصان دیگر سازمانها ویا از افراد مطلع در زمینه ای خاص به عنوان آموزشیار استفاده می شود .

بررسی وضع سواد به تفکیک مناطق شهری و روستایی

بیش از ۶۱ درصد بی سوادان سال ۱۳۶۵، یعنی حدود ۹ میلیون نفر، در مناطق روستایی سکونت داشته‌اند. ۳۹ درصد باقیمانده در مناطق شهری می‌زیسته‌اند که بالغ بر ۰۰۰/۷۷۸/۵ نفر بوده‌است. که این نابرابری زمانی قابل توجه تر است که بدانیم درصد جمعیت شهرنشین کشور در سال ۱۳۶۵ برابر ۳/۵۴ درصد بوده‌است.

 بررسی وضع سواد بر حسب استان در سال ۱۳۶۵

استان تهران با ۲/۷۸ درصد دارای بالاترین نرخ باسوادی و استان سیستان و بلوچستان با ۹/۳۵ درصد از کمترین میزان باسوادی در کشور برخوردار بوده‌است.

همچنین استان‌های آذربایجان غربی وشرقی، هرمزگان و کردستان (احتمالا به دلیل دوزبانه بودن منطقه و مشکلات موجود در تدریس زبان فارسی به نوآموزان با گویش‌های محلی) در آخرین مراتب نرخ باسوادی قرار گرفته‌اند. 

اهمیت سواد آموزی در سن کم

تحقیقات مکرراً نشان داده‌اند که دسترسی به کتاب و داشتن فرصت خواندن هر یک، مساله مهمی در پیش بینی مهارت‌های سواد آموزی آینده است. کتاب خواندن برای نوزادتان او را در معرض شنیدن حروف الفبا و صدای کلمات قرار داده و به او می‌فهماند که حروف چاپی تبدیل به کلمات گفتاری می‌شوند. صحبت کردن با کودکتان درباره یک داستان، درک و دایره لغت او را افزایش می‌دهد. در مقابل، قرار نگرفتن در معرض زبان و خواندن و نوشتن می‌تواند به سرعت، کودکی ماند زادریان (Zadrian) و خواهرو برادرانش را با شکست مواجه کند. طبق گزارش موسسه شکاف سوادآموزی (America «s Early Childhood Literacy Gap) (گزارش سال ۲۰۰۹ جامپاستارت، سازمان ملی آموزش در سنین پایین، که در زمینه آماده شدن کودکان برای مدرسه در جوامع کم در آمد فعالیت می‌کند): کودکان بسیاری که بدون مهارت‌های قبلی خواندن، وارد کودکستان می‌شوند، هرگز نمی‌توانند عقب ماندگیشان را جبران کنند. دکتر لورا برک (Laura Berk) یکی از اعضای هیئت جامپاستارت و استاد روان‌شناسی دانشگاه ایالت ایلینویس (Illinois) می‌گوید: «در کلاس دوم با توجه به مهارت‌های خواندن و نوشتن کودکان با صحت منطقی‌ای می‌توانیم پیش بینی کنیم که چه کسانی تحصیلاتشان را تا مقطع دانشگاهی ادامه خواهند داد.»